Twierdza
Przemyśl
Eugeniusz Grandowski
Urodził się 17.10.1865 r. w Oświęcimiu w rodzinie urzędnika skarbowego. Po ukończeniu gimnazjum w Bielsku, odbył 3 letnia studia w Akademii Wojskowo-Technicznej w Wiedniu i został oficerem armii austriackiej. W 1893 r. po ukończeniu Wyższego Kursu Artyleryjskiego został skierowany do 10. Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu.
W 1895 r. ożenił się z Kazimierą z Zollnerów, właścicielką kilku kamienic przy ulicy Smolki 18,20,22 i 24 ( do 1911 r. – ul. Cicha). Miał dwoje dzieci córkę Marią i syna Zygmunta (1900 – 1918).
W latach 1904 – 1909 w randze kapitana służył w Generalnym Dowództwie Artylerii w Wiedniu, a od 1.10.1909 r. w stopniu majora w Komendzie X Korpusu w Przemyślu. W kwietniu 1914 r. mianowany został pułkownikiem i dowódcą 10. Pułku Haubic Polowych, a od 1.08.1914 r., czyli od chwili wybuchu wielkiej wojny – dowódcą 30. Pułku Artylerii Polowej w Przemyślu. Walczył na froncie wschodnim m.in. pod Kraśnikiem i Zamościem, a na przełomie 1914/1915 brał udział w bitwach karpackich. Wiosną 1915 r. walczył z X Korpusem pod Gorlicami i w okolicach Twierdzy Przemyśl, a później brał udział w ofensywie na Łuck i Równe oraz na Bukowinie.
W 1916 r. mianowany został pułkownikiem i skierowany na front włoski jako dowódca 3. Brygady Artylerii Polowej. W 1917 r. został generałem majorem, a służbę w armii austriackiej zakończył 3.11.1918 r. i zamieszkał na stałe w Przemyślu.
Od 30.12.1918 r. służył w Wojsku Polskim, m.in. jako kwatermistrz Armii Wschód (od 03.1919 – 07.1919), szef artylerii w Armii Hallera (uczestniczył w walkach 1920 r.), inspektor jednostek artylerii, komendant Centrum Wyszkolenia 4. Armii WP. W uznaniu zasług wojennych odznaczony został Orderem Leopolda i Krzyżem Zasługi Wojskowej. W dniu 1 maja 1921 r. przeniesiony został w stan spoczynku. Administrował kamienicami przy ulicy Smolki. Działał także w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Należy przypomnieć, że w okresie oblężenia twierdzy przemyskiej, funkcję administratorki w/w nieruchomości, w których oprócz lokatorów zostali dodatkowo rozlokowani oficerowie i żołnierze armii austro-węgierskiej, sprawowała krewna Kazimiery Grandowskiej – Helena z Seifertów Jabłońska autorka „Dziennika z oblężonego Przemyśla 1914 – 1915.”
Z chwilą wybuchu II wojny światowej i zajęciu prawobrzeżnej części miasta przez sowietów, Eugeniusz Grandowski pozbawiony został emerytury i dochodów z wynajmu kamienic. Zmarł 4 marca 1944 r. i pochowany został na Cmentarzu Głównym w Przemyślu w rodzinnym grobie Zollnerów.
Literatura:
Helena Jabłońska „Dziennik z oblężonego Przemyśla 1914-1915”
Wikipedia