Stowarzyszenie Miłośników Fortyfikacji "Twierdza Przemyśl"

Lotnictwo w armii C.K.

2. Lotnictwo w monarchii austro-węgierskiej.

Balony nie nadawały się do czynnego śledzenia ruchu wojsk nieprzyjaciela, ponadto zawieszone na znacznej wysokości nad ziemią były widoczne, a tym samym łatwe do zniszczenia. Natomiast samoloty mogły prowadzić zadania rozpoznawcze, bojowe i kurierskie. Dlatego już w 1909 r. we Francji powołano pierwszy oddział lotniczy, na wyposażeniu którego znalazło się kilkanaście maszyn. Dwa lata później Wielka Brytania i Niemcy powołały bataliony lotnicze. Od 1912 r. Austro-Węgry przystąpiły do tworzenia lotnisk wojskowych i parków lotniczych - Flugparków, zakupione zostały też 2 samoloty typu Etrich Taube i Lohner-Pfeilflieger do szkolenia pilotów dla celów wojskowych. W dniu 12.04.1912 r. dowódcą nowotworzonych Oddziałów Lotniczych (K.u.K. Luftfahrtruppen) został Oberstleutnant Emil Uzelac. W skład Flugparku wchodziły 4 samoloty, 4 namioty hangarowe i 2 samochody pomocnicze. Jesienią 1912 r. rozpoczął swoją działalność Flugpark 7 na budowanym lotnisku stałym Kraków – Rakowice, a wiosną 1914 r. stanął w Przemyślu Flugpark 8.

W lutym 1914 r. w monarchii istniało już 11 parków lotniczych, wyposażonych w 108 samolotów, w większości firmy Jacob Lohner Co. z Wiednia – 52 szt Lohner B, licencyjnych Etrich Taube - 43 szt. oraz 13 wodnosamolotów, głównie typu Lohner w adriatyckich bazach wojskowych. Jednak część maszyn typu Lohner miało wady konstrukcyjne, dlatego zostało zorganizowanych tylko 9 etatowo niepełnych kompanii lotniczych, które dysponowały 39 sprawnymi samolotami: 30 typu Lohner B.I oraz 9 Lohner B.II. Cztery kompanie zostały skierowane na front serbski, a pięć na rosyjski i zostały one przyporządkowane armiom polowym. Jeszcze w sierpniu zostały zakupione niemieckie Albatrosy B.I. oraz Albatrosy B.II, a następnie Aviatik B.II, DFW B.I i Fokker B.I. Personel stanowiło 156 oficerów, w tym 84 pilotów wojskowych rekrutujących się głównie z c.k. Aeroklubu Austrii.

Wraz z wybuchem wojny zaczęto tworzyć:

1. kompanie lotnicze - Fliegerkompanie, w skrócie Flik. Według założeń Flik miał liczyć 179 żołnierzy oraz 6 samolotów w linii i 2 zapasowe. Personel latający stanowili dowódca (oficer), oficer techniczny, 7 podoficerów pilotów, 8 oficerów obserwatorów. Pozostałe 162 osoby to personel naziemny: mechanicy, elektrycy, kierowcy samochodów itd. Kompania miała posiadać takie środki transportu, jak: ciężarówki, samochody osobowe, motocykle, wozy i konie. Z uwagi na małe zasoby kadrowe kompanie faktycznie liczyły przeciętnie 106 żołnierzy. Kompanie lotnicze stacjonujące w twierdzach nazywane były fortecznymi, np. te w Krakowie i w Przemyślu.
2. kompanie zapasowe – Fliegerersatzkompanie, w skrócie Flek – zajmowały się szkoleniem personelu latającego i technicznego, a także organizowaniem nowych jednostek. Odpowiadały za zaopatrzenie i wyposażenie w sprzęt kompanii lotniczych, składały i oblatywały nowe maszyny, przeprowadzały remonty, a nawet dorabiały małe elementy samolotów. Kompania zapasowa wymagała stałego lotniska z dobrze wyposażoną bazą warsztatową i zapleczem koszarowym. W Krakowie była – Flek.10, a w Przemyślu – Flek.17, która stacjonowała w Hureczku po odbiciu twierdzy w 1915 r.
3. parki lotnicze – Fliegerpark, w skrócie Flep – też wymagały stałego lotniska z rozbudowaną strefą magazynową, warsztatową i hangarową. Przynależne do odpowiedniej kompanii pełniły na jej rzecz funkcje zaopatrzenia i wyposażenia w sprzęt oraz w paliwa lotnicze, oleje, smary i części zamienne oraz wykonywały naprawy maszyn. Były we Lwowie – Flep.4 i w Lublinie – Flep.6.

Literatura:

1. Hubert Mordawski " Siły powietrzne w I wojnie światowej"
2. Wikipedia

Albatros C.V
Albatros C.VII.
Aviatik D.I.
Fokker D.VII.
Hansa Brandenburg D.I
Hansa-Brandenburg C.I.
Lloyd C.II.
Mises R.I
Niemiecki bombowiec Zeppelin-Staaken R.VI z 1917 r. 01 Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot myśliwski Halberstadt CL.II z 1917 r. Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot rozpoznawczy Albatros C.I. z 1915 r. Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot rozpoznawczy DFW C.V dwupłatowiec z 1917 r. Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot szkolny LVG B.II płatowiec z 1917 r. 01 Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot szkolny LVG B.II płatowiec z 1917 r. 02 Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Niemiecki samolot szkolny LVG B.II płatowiec z 1917 r. 03 Muzeum Lotnictwa w Krakowie
Oeffag C.II.
Poczatki bombowców