Twierdza
Przemyśl
Położenie strategiczne.
Wzniesiony na wzgórzu 235 m n.p.m. tworzył grupę forteczną z fortem nr I Salis-Soglio. Ogniem baterii pokrywał rejon Lasu Maruszka w stronę Wiaru.
Historia budowy.
Zaprojektowany przez gen. Emila Gołogórskiego i jako jedyny zrealizowany w twierdzy przemyskiej (kilkanaście obiektów opartych na tym projekcie zrealizowano w Twierdzy Kraków, gdzie większość z nich zachowała się do dnia obecnego, m.in. fort 48a Mistrzejowice). Ukończony w 1900r.
Opis obiektu.
Był to fort pancerny, pomocniczy oparty na założeniach Brunnera jednakże eliminujący jego pierwotne wady. Fort posiadał jeden budynek koszarowo-bojowy z koszarami dwupoziomowymi. Czoła koszar broniła kaponiera szyjowa ulokowana w środku obiektu. Budynek koszarowy posiadał izby bojowe dla baterii pancernych, magazyny, schrony i inne pomieszczenia. Komunikacja odbywała się klatkami schodowymi oraz korytarzami wzdłuż ściany oporowej. Pewne novum stanowiło ulokowanie w forcie studni, albowiem dzieła tej klasy najczęściej dla ograniczenia rozmiarów oraz kosztów ich realizacji, posiadały zgodnie z wytycznymi D. Salis-Soglio, jedynie cysterny przeznaczone na wodę deszczową. Baterie pancerne umieszczono na skrzydłach fortu. Wykorzystano tu klasyczne pancerze Skody z Pilzna. Rozmieszczenie dział gwarantowało optymalny kąt ostrzału, czym projekt Gołogórskiego odróżniał się od projektu Brunnera. Ten ostatni miał działa rozmieszone w jednej linii. Obrona fosy odbywała się z wału piechoty umieszczonego na stropodachu, do którego dojście zapewniały wybieżnie w kaponierze szyjowej. Fosa miała kształt półkolisty. Na stoku umieszczono przeszkody naturalno - sztuczne (roślinność oraz drut kolczasty) utrudniające dojście przeciwnikowi do budynku koszarowego. W szyi fosa była pełnowymiarowa. Wjazdu broniła dodatkowo basteja. Na szczycie kaponiery (środek budynku koszarowego) zamocowano kopułę obserwacyjną do kierowania ogniem artylerii.
Załoga.
Typową załogę obiektu tej klasy stanowiło 125 żołnierzy i 4 oficerów.
Artyleria.
4 horyzontalne pancerze Skody z armatami kal. 8 cm Panzerkanone M.94.
Wg. J.W.Kurka, M.Kurka fort posiadał ponadto 2 armaty 12 cm wz.80 w kaponierze oraz 2 ckm Schwarzlose.
3 czasze wież pancernych o oznaczeniu S.35, S.37 i S.38 zostały na polecenie Ministerstwa Wojny wysadzone w grudniu 1917r. przez jednostki przyczółka mostowego.
Dojazd.
Fort znajduje się po stronie ukraińskiej. Bezpośredni dojazd droga polną biegnącą w górę na północ z miejscowości Popowice.
Stan zachowania.
Zachowały się jedynie obwałowania, basteja oraz ściana oporowa koszar.
Literatura:
„Twierdza Przemyśl” - Franz Forstner
„Twierdza Przemyśl. Powstanie. Rozwój. Technologie” Krosno 2014, Wyd. Arete – Tomasz Idzikowski
„Artyleria Twierdzy Przemyśl” Przemyśl 2002 – Julian W. Kurek, Mariusz Kurek
Basteja
Basteja
Basteja
Relikty koszar
Relikty koszar
Relikty koszar