Twierdza
Przemyśl
Położenie strategiczne.
Fort położony na wzgórzu342 m n.p.m. tworzył grupę forteczną z Fortem nr VIII „Łętownia”. Wypełniał międzypole dzieł nr VIII i IX „Brunner”.
Historia budowy.
Powstał w latach 1891-1893 jako fort piechoty, zmodernizowany w 1910r.
Opis obiektu.
Forty tego rodzaju stanowiły wypełnienie międzypól fortów głównych. Ze względów oszczędnościowych nie były wyposażane w fosy pełnoprofilowane (pełny profil otrzymała fosa w szyi). Budowano je na narysie półkola. Obrona fosy i stoku odbywała się przy użyciu piechoty ostrzeliwującej przeciwnika z ławki strzeleckiej ulokowanej za koroną wału oraz lekkich dział w liczbie 4 sztuki. Fosę i wał zaopatrzono w przeszkody naturalne (roślinność) oraz drut kolczasty utrudniające dostęp atakującemu przeciwnikowi. W szyi fortu ulokowano parterowe koszary dla załogi, które wraz ze schronem centralnym pełniącym rolę schronu pogotowia dla walczącej załogi na wale stanowił jeden budynek. Koszary i schron posiadały wybieżnie na wał. Wał nie posiadał poprzecznic. Szyi broniła kaponiera. W koszarach zastosowano podobną konstrukcję jak w forcie VI „Helicha” i III „Łuczyce” używając betonowego stropu ze stalowymi belkami, zaś ściany wykonano z cegły. Tego rodzaju konstrukcja miała zapewnić obronę przed ostrzałem granatami.
Wg. T. Idzikowskiego („Twierdza Przemyśl. Powstanie. Rozwój. Technologie” Krosno 2014) fort miał nieco odbiegającą konstrukcję od prawie bliźniaczych dzieł piechoty nr IIb „Cyków” i Va „Grochowce Leśniczówka”. Mianowicie koszary zostały w nim załamane w szyi. Z kolei stok otrzymać miał dodatkową fosę, która miała stanowić dodatkową przeszkodę, a podczas działań wojennych była wykorzystywana jako ławka piechoty.
Załoga.
125 piechurów (połowa kompanii piechoty), 4 saperów, obsługa armat.
Artyleria.1
4 lekkie armaty polowe, początkowo 8 cm Feldkanone M.75 wymienione na 9 cm Feldkanone M.75/96.
Stan zachowania.
Zachował się jedynie zarys fortu w terenie wskutek jego rozebrania w latach międzywojennych.
Dojazd.
Fort położony w lasku powyżej fortu nr VIII „Łętownia”. Ok. 1 km od krzyżówki z drogą prowadzącą do Ujkowic. Zjazd dobrze oznakowany szlakiem fortecznym.
1 Za T. Idzikowskim „Twierdza Przemyśl. Powstanie. Rozwój. Technologie.” Krosno 2014, Wyd.Arete.