Twierdza
Przemyśl
Zündnadelgewehr wz. 41 – odtylcowy karabin igłowy lub karabin Dreysego
Karabin odtylcowy, iglicowy, który zapoczątkował rewolucję w uzbrojeniu armii pruskiej, wypierając z użycia karabiny skałkowe.
Zaprojektowany przez Johanna Nikolausa von Dreyse oznaczał rewolucję w broni strzeleckiej, gdyż jako pierwszy ładowany był odtylcowo, a nie odprzodowo jak w przypadku broni skałkowej. Państwo pruskie przez wiele lat utrzymywało w tajemnicy posiadanie tej broni, celowo nawet zakonspirowując jej nazwę jako „lekki karabin kapiszonowy”. Mimo tego kilka jej egzemplarzy utraconych podczas Wiosny Ludów wpadło w ręce angielskiego wywiadu.
Bojowo Prusy użyły jej z powodzeniem podczas wojen z Danią, Austrią oraz Francją. W przypadku tej ostatniej Francja dysponowała już lepszą bronią strzelecką, jednakże jej walory nie zostały wykorzystane odpowiednio przez walczące wojsko francuskie. Skłoniło to władze pruskie do poszukiwania nowej broni strzeleckiej. W 1871 r. karabin Dreysego zastąpiono karabinem Mausera wz. 1871.
Dane techniczne: był to jednostrzałowy karabin z zamkiem iglicowym, sześciotaktowym. Lufa gwintowana z siedmioma bruzdami prawoskrętnymi. Zasięg do 700 m. Długość broni 1,42m, lufy 0,964 m. ładowanie nabojem odbywało się poprzez odciągnięcie do tyłu kurka i przemieszczenie w zamku iglicy. Mechanizm spustowy wyposażony był w sprężynę uderzającą bezpośrednio w iglicę.
Amunicja – naboje scalone.
Mauser wz. M. 1871
Jednostrzałowy karabin, zaprojektowany przez braci Paula i Wilhelma Mauserów.
W armii pruskiej pojawił się tuż po wojnie francusko – pruskiej 1870 r. W jej toku okazało się, że dotychczas używany karabin Dreysego ustępuje konstrukcją, a w konsekwencją donośnością, broni eksploatowanej przez armię francuską (karabinowi Chassepot Mle1866). Został wprowadzony do uzbrojenia jako Infanterie-Gewehr Mod. 71 (I.G. Mod. 71). Jednocześnie do uzbrojenia przyjęto karabinek Mod. 71.
Dane techniczne: posiadał zamek ślizgowo –obrotowy, czterotaktowym. Jedynym ryglem była rączka zamkowa. Wyposażony w skrzydełkowy bezpiecznik wbudowany w zamek. M1871 był wyposażony w łoże i kolbę drewniane, z integralnym chwytem pistoletowym oraz w mechaniczne przyrządy celownicze składające się z celownika ramkowo-wysuwkowego o pięciu szczerbinach i muszki (nastawy celownika 300-1600 m). Amunicja scalona. Długość broni 1,35m, lufy 1m. (karabinek odpowiednio 0,855m i lufa 0,512m). Masa, Karabin 4,2 kg, karabinek 3,2kg. Zasięg do 3 km.
Podczas wojny wykorzystywany w formacjach tyłowych.
Karabin Gewehr88 (także: Kommisionsgewehr)
Pierwszy niemiecki karabin powtarzalny powszechnie wykorzystywany w armii.
Impulsem dla powstania tej konstrukcji były innowacje w produkcji broni strzeleckiej piechoty. Francuzi wypuścili pierwszy karabin na amunicję elaborowaną, wykorzystującą proch bezdymny, co znacznie podnosiło celność broni (karabin Lebel Mle 1886). Konieczność nadążenia za armią francuską wymusiła poszukiwanie nowej broni strzeleckiej. Projekt powstał z połączenia innowacji stosowanych w różnych ówczesnych karabinach europejskich w tym Mannlicherze M1886. Powstaniu broni towarzyszył pośpiech, stąd wkrótce po przyjęciu jej do produkcji (1888 r.) i zaopatrzeniu armii w pierwsze egzemplarze (1889 r.), ujawniły się wady jej konstrukcji. Problemem było nie ujednolicenie amunicji, która przez to wykazywała tendencje do wybuchania i uszkadzania/blokowania zamka. Z czasem usunięto tę wadę, niemniej krytycy tej broni, w szczególności związani z rodziną Mauser zarzucali, że nie skorzystano z doświadczeń tej firmy. Sprawa miała dodatkowo kontekst żydowski, gdyż głównym producentem karabinów była firma Loewe (niemieccy przedsiębiorcy żydowskiego pochodzenia), którym zarzucano celowe oszustwo na jakości. Stąd bezpodstawnie nowy karabin przezywano Judenflinte. Faktyczną przyczyną był brak standaryzacji w produkcji broni, co było wynikiem wytwarzania jej przez różnych producentów. Z czasem poprawiono wady konstrukcyjne, choć problematycznym bywało zużycie luf, mimo to broń nie zyskała już w kręgach wojskowych dobrej opinii. O jej wartości może jednak świadczyć wykorzystywanie jej, jako wzoru dla licznych późniejszych konstrukcji światowych.
Obok karabinu jednocześnie wprowadzono w jednostkach liniowych karabinek (Karabiner88). Podczas I wojny światowej wykorzystywana przez jednostki tyłowe.
Dane techniczne: karabin wykorzystywał amunicję bezdymną, ładowaną w pudełkowym magazynku zawierającym po 5 sztuk naboi, a więc był bronią powtarzalną. Zamek czterotaktowy, zaopatrzony w bezpiecznik. Gewehr 88 był wyposażony w łoże i kolbę drewniane. Lufę otoczono rurową osłoną. Posiadał celownik ramkowy wraz z muszką (nastawy celownika 250–2050 m). Długość broni dla karabiny: 1,245m (lufa 0,74m), karabinek 0,95m (lufa 0,488m). Kal. 7,9 lub 7,92mm.
Karabin Mauser Gewehr 98 (Gew98) również Infanteriegewehr Modell 98
Karabin wielopowtarzalny produkowany również obecnie.
Konieczność wyeliminowania wad jakimi dotknięty był model karabinu Gew88 skłoniły armię niemiecką do poszukiwania modelu nowego karabinu.
Konstrukcja Mausera okazała się na tyle udaną, że od razu, bo w 1898 r. po wykupieniu licencji od konstruktora przystąpiono do jej seryjnej produkcji. W 1901 r. przystąpiono do wyposażenia w nią marynarki, a od 1904 r. większe jej partie zaczęła otrzymywać armia lądowa. Mimo to w 1905 r. pojawiła się konieczność przezbrojenia jednostek w nowe karabiny co wiązało się ze zmianą amunicji stosowanej w karabinach (nowe modele oznaczono literą S). Już w 1907 r. wszystkie jednostki regularne otrzymały nowy karabin. Do wybuchu wojny zdołano weń uzbroić jednostki rezerwowe i Landwehrę.
W trakcie I wojny światowej karabin przechodził liczne modyfikacje mające przystosować go do potrzeb walki okopowej m. in. poprzez zwiększenie odporności na zanieczyszczenia, czy polepszenie szybkostrzelności (wprowadzono m. in. magazynki 25 strzałowe). W karabinach uproszczono konstrukcję w celu umożliwienia produkcji większej ilości sztuk broni także przez prywatne firmy. Dodatkowo w karabinach rozpoczęto stosowanie prymitywnych granatników (garłaczy) podpatrzonych we francuskiej broni strzeleckiej. Od 1915 r. część karabinów (w sumie ok. 19 tysięcy sztuk) przerobiono na broń wyborową.
Broń ta uchodziła wśród walczących za niezawodną. Cechowała się szybkostrzelnością i celnością, która po części była pochodną niedużego odrzutu.
Dane techniczne: Kaliber 7,92 mm. Magazynek 5 nabojowy ładowany bądź pojedynczo, bądź za pomocą ładownicy. Zmodyfikowana podczas wojny wersja, w którą zaopatrzano piechotę szturmową posiadała długi magazynek 25 – nabojowy. Waga broni 4,1 kg. Jej długość wynosiła 1,25m (lufa 0,74m). Prędkość początkowa pocisku wynosiła 895 m/s.
Karabin zaopatrzono w zamek czterotaktowy z trójpozycyjnym bezpiecznikiem. Stosowano w nim celownik typu Lange Visier typu V w przedziale od 200 do 2000m. Kolbę broni wykonywano z drewna orzechowego. Podczas wojny niedostatki tego drewna spowodowały, że broń wykonywano z cięższych i mniej odpornego drewna bukowego lub dębiny.
Dodatkowe wyposażenie karabinu stanowił skórzany (podczas wojny brezentowy) pas nośny oraz bagnet pruski systemu Mauser Seitengewehr 98/05 (wersja dla pionierów zaopatrzono była w zęby).
Karabin maszynowy M.G.08 także Maschinengewehr 08 (inne określenia: Maxim MG08, Spandau MG08, DWM MG08, sMG08)
Konstrukcję zaprojektował Hiram Stevens Maxim. Konstruktor przez wiele lat bezskutecznie starał się uzyskać uznanie dla swoich konstrukcji. Jej orędownikiem był sam cesarz. Broń pojawiła się jednak na wyposażeniu armii w 1894 r. (dla piechoty morskiej), zaś wojsk lądowych dopiero w 1901 r. wyposażenie masowo przyjął się model z 1908 r., lżejszy odpowiednik modelu z 1901 r. który ważył jedynie 56 kg.
Działanie: Był zespołową bronią samoczynną działającą w oparciu o krótki odrzut lufy. Ryglowany układem kolankowo-dźwigniowym a przeładowywany obrotową rączką zamkową. Przyrządy celownicze składały się z muszki stałej i nastawnego celownika ramkowego.
Dane techniczne: Kaliber 7,92mm. Naboje mocowano na parcianej taśmie. Broń mogła prowadzić jedynie ogień ciągły. Długość broni 1,2m (lufa 0,72m). Masa poszczególnych elementów: karabin właściwy 20kg, chłodnica z wodą chłodząca karabin 3- 4 kg, podstawa saneczkowa 32 kg, trójnożna 20 kg (konnica wykorzystywała trójnożne podstawy austriackie). Prędkość początkowa pocisku wynosiła 890m/s, szybkostrzelność od 450-600 pocisków na minutę. Zasięg skuteczny 1200 m.
Broń palna krótka.
Początkowo armia pruska wykorzystywała rewolwer M1879 Reichsrevolver,(Reichs-Commissions-Revolver Modell 1879 i 1883).
W 1908 r. został on zastąpiony w armii lądowej (w marynarce już w 1904 r.) przez pistolet Lugera (Luger P08 (Parabellum)). Zaprojektował go w 1898 r. Georg J. Luger. Do seryjnej produkcji skierowany już dwa lata później. Najpierw jednak trafił na wyposażenie armii szwajcarskiej. Szybko stał się podstawową bronią armii niemieckiej jako Pistole 08.
Był powtarzalną, półautomatyczną bronią strzelecką. Wadą jego była duża wrażliwość na zabrudzenia. Mimo to dzięki swej konstrukcji (chwytowi) zapewniał znaczną celność. Zaletą było także to, że przy uszkodzeniu mechanizmu nadal było możliwym oddawanie z niego strzałów.
Dane techniczne: załadowany ważył ponad 1kg. Ładowano go magazynkiem pudełkowym, jednostrzałowym, zawierającym 8 naboi 9mm x 19 naboi. Skuteczność ognia do 50m.